Διευκρινίσεις αναφορικά με το θεσμικό πλαίσιο και τις ενέργειες του ΟΣΕ για την κοπή δέντρων και τον καθαρισμό εκτάσεων κατά μήκος του σιδηροδρομικού δικτύου

Σε συνέχεια προσφάτων αναφορών σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης η Διοίκηση του ΟΣΕ προχωρά στις ακόλουθες διευκρινίσεις με σκοπό την ορθή ενημέρωση του κοινού και την αποτροπή αναπαραγωγής πληροφοριών που είναι ανακριβείς:
Α. Σχετικά με το εάν απαιτούνται άδειες προς τον ΟΣΕ για την κοπή δένδρων:
Αναφέρθηκε τις προηγούμενες μέρες σε ορισμένα ΜΜΕ ότι «Δεν υπήρξε ποτέ αίτημα του ΟΣΕ για καθαρισμό βλάστησης και κοπής δένδρων».
Σχετικά, σε διάταξη του Ν. 998/79 για την «προστασία δασών και δασικών εκτάσεων» και ειδικότερα στο άρθρο 24 προβλέπεται ότι: «1. Αι σιδηροδρομικαί υπηρεσίαι οφείλουν, να μεριμνούν τακτικώς δια την καθαριότητα της εντός δασών ή δασικών εκτάσεων ζώνης, δια της οποίας διέρχονται σιδηροδρομικαί γραμμαί, και την έγκαιρον αποκοπήν και αποκομιδήν των εντός αυτής αναπτυσσομένων ή ευρισκομένων δένδρων, θάμνων, φρυγάνων, ξηρών χόρτων κλπ.». Επισημαίνεται, όμως, στο ίδιο άρθρο ότι οι σιδηροδρομικές υπηρεσίες πρέπει «να συμμορφώνονται οπωσδήποτε εις τας υποδείξεις της δασικής υπηρεσίας».
Υπενθυμίζεται επίσης, ότι η ΥΑ 12030/Φ.109.1/1999 (ΦΕΚ Β’ 713/1999) ορίζει ότι «β. Ο ΟΣΕ. εφαρμόζει πρόγραμμα καθαρισμού της βλάστησης και φύτευσης σχετικά δύσφλεκτων δασοπονικών ειδών στις εκτάσεις κατά μήκος και σε εύλογη απόσταση εκατέρωθεν του άξονα σιδηροτροχιών σε συνεργασία με τις Περιφερειακές Υπηρεσίες της Δασικής Υπηρεσίας».
Από τη διατύπωση των δύο αυτών νομοθετικών διατάξεων είναι σαφές ότι απαιτείται η προηγουμένη συνεννόηση του ΟΣΕ με την κατά τόπο Δασική Υπηρεσία, η οποία είναι δυνατόν να γίνει μόνο εγγράφως, κατόπιν σχετικής αίτησης από τον Οργανισμό.
Ο ΟΣΕ διαχρονικά, τηρεί απαρέγκλιτα τη διαδικασία σε συμμόρφωση με το ανωτέρω νομικό πλαίσιο, αποστέλλοντας τις προβλεπόμενες αιτήσεις και λαμβάνοντας τις σχετικές Εγκρίσεις Ατελούς Υλοτομίας αλλά και τις Διοικητικές Αποφάσεις με όρους και προϋποθέσεις κοπής, από τις Δασικές Υπηρεσίες.
Στις αποφάσεις αυτές επισημαίνονται και τα ακόλουθα: 1. Ότι η απόφαση «ενέχει θέση αδείας υλοτομίας» και 2. Ότι «σε περίπτωση μη τήρησης των όρων της παρούσης η υπηρεσία θα ανακαλέσει την απόφαση εγκρίσεως και θα εφαρμοστούν οι διατάξεις της Δασικής Νομοθεσίας όπως ισχύουν (μήνυση, κατάσχεση, διοικητικό πρόστιμο, παραβίαση ΔΑΔ)».
Όλα τα προαναφερόμενα αφορούν δάση και δασικές εκτάσεις. Όμως, υπάρχουν και εκτάσεις πλησίον σιδηροδρομικών γραμμών πού βρίσκονται εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων στις οποίες παρατηρείται πυκνή βλάστηση και δένδρα. Για τη διαδικασία κοπής αυτών των δένδρων και πάλι απαιτείται η έκδοση άδειας των οικείων πολεοδομικών αρχών σύμφωνα με το άρθρο 40 παρ. 2 του Ν. 1337/1983. Συμμορφούμενος απόλυτα ο ΟΣΕ, συστηματικά αιτείται την έκδοση τέτοιων αδειών από τίς οικείες Πολεοδομικές Αρχές οι οποίες ανταποκρινόμενες εκδίδουν τις σχετικές αποφάσεις.
Ειδικότερα όμως, σέ σχέση με την πρόσκρουση συρμού σέ κορμό δένδρου στην Σφενδάλη, θα πρέπει να τονισθούν τα εξής:
(α) ότι δεν είναι πάντα δυνατό να εντοπισθούν κίνδυνοι από φυσικά φαινόμενα (π.χ. πτώση κορμών δένδρων) ιδιαίτερα σέ δύσβατες περιοχές όπως αυτή της Σφενδάλης, και (β) ότι πάρα ταύτα ο ΟΣΕ έχει σέ εξέλιξη εργολαβία της «Σιδηροδρομικά Έργα ΑΤΕ» για το ετος 2024 για την κοπή εκείνων των δένδρων στην ευρύτερη περιοχή της Σφενδάλης που παρουσιάζουν μεγαλύτερη επικινδυνότητα λόγω απόστασης μικρότερης των 10 μέτρων από τις σιδηροδρομικές γραμμές. Επειδή δε πρόκειται για κοπή χιλιάδων δένδρων η εργολαβία βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Τέλος, επειδή τα δένδρα αυτά είναι καμένα δεν χρειάσθηκε ο ΟΣΕ να ζητήσει την άδεια της οικείας δασικής υπηρεσίας.
Β. Το έργο που επιτελεί ο ΟΣΕ κάθε χρόνο για την κοπή δένδρων πού θέτουν σε κίνδυνο τη σιδηροδρομική λειτουργία: Παρά την για καιρό έλλειψη πόρων, μόνο για το έτος 2023 ο ΟΣΕ ανέθεσε 12 εργολαβίες σέ κρίσιμα σημεία τού δικτύου συνολικής αξίας 685.966,37 Ευρώ. Για το 2024, στο πλαίσιο κρατικής επιχορήγησης ύψους 45.000.000 Ευρώ, ανέθεσε 20 εργολαβίες συνολικής αξίας 1.157.838,29 Ευρώ ενώ είναι σέ αναμονή κατακυρώσεις δύο ανοικτών διεθνών διαγωνισμών για την εκχόρτωση και την κοπή δένδρων πλησίον των σιδηροδρομικών γραμμών συνολικής αξίας 4.958.475,03 Ευρώ για τη διετία 2025-2026.
Γ. Νέες έκτακτες πρωτοβουλίες τού ΟΣΕ για την ενίσχυση τού έργου εκχορτώσεων και κοπής δένδρων: Όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα, ο Οργανισμός προχωρά στη σύσταση μιας νέας Διεύθυνσης Πρασίνου & Περιβάλλοντος που αντικείμενό της θα είναι ο σχεδιασμός, οι διαδικασίες και η υλοποίηση των έργων καθαρισμού τής αυτοφυούς βλάστησης και τής κοπής των δένδρων κατά μήκος όλου τού σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας, όπως επίσης και η μείωση τού περιβαλλοντικού αποτυπώματος τού Οργανισμού.
Με βάση τα παραπάνω ο Πρόεδρος του ΟΣΕ κ. Γιάννος Γραμματίδης δήλωσε: «Καθίσταται, πλέον, σαφές, ότι η συνεργασία του ΟΣΕ με τις Δασικές Υπηρεσίες και τις Υπηρεσίες Πολεοδομίας για το συγκεκριμένο θέμα επιβάλλεται από τον νόμο και αυτό εξηγεί και την αναφορά μου ότι ουδέποτε θα διακινδύνευα να καταλήξει το προσωπικό του ΟΣΕ στο αυτόφωρο, στέλνοντάς το στο πεδίο χωρίς άδεια της Δασικής Υπηρεσίας.
Ο Οργανισμός έχει σχεδιάσει και ήδη θα προτείνει τη θεσμοθέτηση ανεξάρτητου και υπερισχύοντoς δικαιώματος του ΟΣΕ για κοπή δένδρων τόσο εντός των απαλλοτριωμένων σιδηροδρομικών διαδρόμων εκατέρωθεν των γραμμών όσο και εκτός αυτών, δηλαδή και σε εκτάσεις ανεξαρτήτως δημόσιας ή ιδιωτικής χρήσης ή δασικών περιορισμών και πάντα κατά μήκος του ενεργού, υπό αναστολή και καταργημένου δικτύου του, για λόγους μη παρακώλησης των δημοσίων συγκοινωνιών, ασφάλειας του επιβατικού κοινού, αποφυγής πυρκαγιών και μόλυνσης του περιβάλλοντος.
Έτσι αντιλαμβάνεται η Διοίκηση του ΟΣΕ την έννοια της εξυπηρέτησης της ασφάλειας των σιδηροδρομικών συγκοινωνιών και του δημόσιου συμφέροντος, με απτά έργα, άμεσα υλοποιήσιμα».