Παναγιώτα Βράντζα: Επιπτώσεις της κακοκαιρίας Daniel στη ζωική παραγωγή

Η κακοκαιρία που σημειώθηκε στις αρχές του Σεπτεμβρίου στη χώρα μας και έφερε την ονομασία DANIEL, είχε δραματικές συνέπειες. Πρώτα από όλα στοίχησε ανθρώπινες ζωές, κατέστρεψε σπίτια, οδικό δίκτυ και υποδομές και δημιούργησε τεράστια προβλήματα σε μια σειρά επαγγελματικούς κλάδους, ιδιαίτερα στον πρωτογενή τομέα.
Ειδικότερα για την κτηνοτροφία, ο Daniel προκάλεσε τεράστιες απώλειες σε ζωικό κεφάλαιο, κτηριακές εγκαταστάσεις, εξοπλισμό, ζωοτροφές και εφόδια.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης οι απώλειες σε ζωικό κεφάλαιο έχουν ως εξής:

Πίνακας απωλειών ζωικού κεφαλαίου

Η αναγωγή αυτών των αριθμών σε προϊόντα, σημαίνει την απώλεια χιλιάδων τόνων κρέατος, γάλακτος (τυριού), μελιού και αυγών.
Συνυπολογίζοντας και την μείωση της παραγωγής στις εκτροφές που δεν έχασαν το ζωικό τους κεφάλαιο, αλλά έπαθαν ζημιές στις εγκαταστάσεις, έχασαν τα αποθέματα των ζωοτροφών τους, προέκυψαν ασθένειες στα ζώα τους και σε κάποιες περιπτώσεις υπήρξε δυσκολία στην πρόσβαση, οι συνέπειες αυξάνονται ακόμη περισσότερο.
Συνολικά οι δηλώσεις που έχουν υποβληθεί για απώλεια ζωικού κεφαλαίου είναι 2.363.
Πέρα όμως από τα νούμερα υπάρχει και η ποιοτική διάσταση του ζητήματος. Νομίζω ότι όλοι μπορούμε να αντιληφθούμε ότι, όταν πρόκειται για ζώα, ακόμη και ένα υπήρχε η δυνατότητα άμεσης αντικατάστασής τους, η παραγωγή δεν θα ήταν η ίδια. Θα απαιτηθούν τουλάχιστον 2 χρόνια ώστε στην κάθε εκτροφή, η παραγωγή να φτάσει στα προ DANIEL επίπεδα. Η δυσκολία στην αντικατάσταση του ζωικού κεφαλαίου αφορά και την ηλικία αλλά και τη φυλή, όταν υπάρχουν περιορισμοί στον τρόπο παραγωγής, όπως στην φέτα που αποτελεί προϊόν ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ).
Στην πραγματικότητα δηλαδή η αντικατάσταση των ζώων με άλλα έτοιμα να παράγουν είναι αδύνατη.
Βεβαίως υπάρχει και άλλη μια σειρά παραγόντων που έδρασαν ανασταλτικά στην αντιμετώπιση της καταστροφής, οι σημαντικότεροι από τους οποίους είναι:

• Η υποστελέχωση των υπηρεσιών και των οργανισμών που εποπτεύει το ΥΠΑΑΤ και οι περιφέρειες.
• Ο ελλιπής και παρωχημένος κανονισμός του ΕΛΓΑ.
• Η απαράδεκτη, για την εποχή μας, έλλειψη μηχανοργάνωσης και διασύνδεσης των υπηρεσιών, με συνέπεια οι αγρότες να ψάχνουν για τα απαιτούμενα δικαιολογητικά (για την ιστορία το μητρώο καταγραφής των αιγοπροβάτων είναι ακόμη χειρόγραφο!).
• Η επί της ουσίας μη λειτουργία σημαντικών υπηρεσιών, όπως τα Κέντρα Γενετικής Βελτίωσης, που εάν ήταν στελεχωμένα και βεβαίως, εάν υπήρχε σχεδιασμός για τη λειτουργία τους θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στην αντικατάσταση του ζωικού κεφαλαίου.
  Τέλος πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τους κτηνοτρόφους, κάποιοι από τους οποίος υπέστησαν ολική και ανεπανόρθωτη καταστροφή, αλλά συνολικά την οικονομία. Αρκεί να αναφερθούμε μόνο στη φέτα ένα προϊόν «ναυαρχίδα» των εξαγώγιμων αγροτικών προϊόντων, που η μείωση της παραγωγής της υπολογίζεται για το 2024 από 10-15%.
  Πριν όμως προτείνω μέτρα, τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέρος μιας συνολικότερης πρότασης για την αντιμετώπιση των συνεπειών της καταστροφής, θα μου επιτρέψετε να παρουσιάσω μια σειρά στοιχείων για το ζωικό κεφάλαιο στη χώρα.

Μεταβολή Ζωικού Κεφαλαίου στη χώρα

Από τα νούμερα προκύπτει ότι η κτηνοτροφική δραστηριότατα στη χώρα βαίνει μειούμενη και η μείωση επιταχύνεται.
Τίθεται λοιπόν απλά το ερώτημα. Θέλουμε κτηνοτροφία στην Ελλάδα;
Εφόσον η απάντηση είναι ναι, τότε θα πρέπει να δρομολογηθούν μια σειρά από μέτρα, πέραν των αναγκαίων αντιπλημμυρικών έργων και υποδομών που πρέπει να γίνουν χθες.
Αναφέρω:

1. Κοινωνικός μισθός για όσους κτηνοτρόφους έχασαν το ζωικό κεφάλαιο, τον εξοπλισμό, τις εγκαταστάσεις ή όλα μαζί. Για να παραμείνουν αυτοί οι άνθρωποι στον τόπο τους και στην εργασία τους, θα πρέπει να εξασφαλίσουν εισόδημα μέχρι να έχουν ζώα, στάβλο, εξοπλισμό και παραγωγή. Αυτός ο χρόνος δεν μπορεί να είναι κατά τη γνώμη μου λιγότερος από δύο χρόνια. Προφανώς θα πρέπει ταυτόχρονα και με γρήγορους ρυθμούς να λάβουν τις αποζημιώσεις που δικαιούνται.
2. Άμεση αποκατάσταση των βασικών υποδομών (οδικό δίκτυο, υδροδότηση, ηλεκτροδότηση, επικοινωνίες)
3. Πραγματική απλοποίηση των διαδικασιών για την αδειοδότηση των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων. Το πρόβλημα είναι μεγάλο και αφορά την πλειοψηφία των εγκαταστάσεων.
4. Μέριμνα ώστε να μην χαθούν οι Ευρωπαϊκές ενισχύσεις στους πληγέντες και όχι μόνο (Στην πρόσφατη πληρωμή της βασικής ενίσχυσης χάθηκαν! κυριολεκτικά 88 εκ. ευρώ και ο υπουργός δηλώνει ότι δεν ξέρει γιατί)
5. Αλλαγή επιτέλους στον κανονισμό του ΕΛΓΑ και αλλαγή του μηχανισμού αποζημιώσεων των εγκαταστάσεων. Οι αποζημιώσεις στο ζωικό κεφάλαιο δίνονται με βάση τον κανονισμό του ΕΛΓΑ, αφορούν το ζώο, όχι την παραγωγή και δεν ανταποκρίνονται πάντα στις ανάγκες. Όσον αφορά τις υποδομές τα πράγματα είναι χειρότερα. Ο υφιστάμενος κανονισμός απαιτεί έως και 5 χρόνια για την όποια εκταμίευση.
6. Επιτάχυνση της εφαρμογής του μέτρου του ΠΑΑ της νέας προγραμματικής περιόδου, για την χρηματοδότηση των εγκαταστάσεων και την αγορά ζωικού κεφαλαίου με ποσοστό επιδότησης 100% για τις πληγείσες περιοχές.
7. Επιτέλους να διασφαλισθεί η πλήρης και εύρυθμη λειτουργία των κτηνιατρικών εργαστηρίων, για την αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας των ζώων
8. Άμεση στελέχωση των υπηρεσιών και των οργανισμών που εποπτεύει το ΥΠΑΑΤ και η περιφέρεια. Ο αγρότης και ο επιχειρηματίας συνολικά, χρειάζονται μια καταρτισμένη, ακομμάτιστη και αποτελεσματική δημόσια διοίκηση.
   Η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη και κατά τη γνώμη μου δύσκολα αντιστρέψιμη. Ο DANIEL, εκτός των καταστροφών που προκάλεσε, αποκάλυψε και το μέγεθος του προβλήματος.
   Η κτηνοτροφία και ο πρωτογενής τομέας συνολικά συμβάλουν σημαντικά στην εθνική οικονομία, στην ανάπτυξη της υπαίθρου αλλά και δημιουργούν ένα δίχτυ προστασίας στην επισιτιστική κρίση που έρχεται.
   Οφείλουμε να είμαστε ειλικρινείς.
   Εάν το κεντρικό κράτος, η αυτοδιοίκηση και η δημόσια διοίκηση δεν αντιμετωπίσει το θέμα ως εθνική υπόθεση, τότε οι αγρότες θα εγκαταλείψουν.
   Παράγουμε εξαιρετικά προϊόντα σε αυτή τη χώρα με την αξιέπαινη και πολλές φορές τιτάνια προσπάθεια αγροτών και μεταποιητών.
   Είναι προς όφελος όλων μας να σταθούμε δίπλα τους.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΒΡΑΝΤΖΑ
ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ-Πρ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ