Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας: Προτάσεις για ανακούφιση των πληγέντων απο τις κακοκαιρίες Daniel και Elias

Τα τελευταία χρόνια μας έχει απασχολήσει έντονα η διαχείριση των υδάτων της Θεσσαλίας. Για τον λόγο αυτό συμμετέχουμε ήδη από το 2019 στην Επιτροπή Διεκδίκησης επίλυσης Υδατικού προβλήματος Θεσσαλίας (Ε.Δ.Υ.ΘΕ) μαζί με άλλους επιστημονικούς φορείς. Μέσω της επιτροπής αυτής έχουμε υποβάλλει πολλές φορές στα αρμόδια υπουργεία προτάσεις, προκειμένου να βρεθεί εθνική λύση στο υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας. Πρόβλημα που δεν έχει να κάνει μόνο με την ύδρευση και την άρδευση, αλλά και με βασικά έργα που δεν έχουν ολοκληρωθεί, όπως η μερική εκτροπή του Αχελώου. Έργο που βρίσκεται σχεδόν στο 70% της κατασκευής του, κατά την ολοκλήρωση του οποίου προβλέπεται η κατασκευή φραγμάτων στο Μουζάκι και την Πύλη. Ενδεχομένως, αν τα φράγματα αυτά είχαν κατασκευαστεί όταν έπρεπε, οι περιοχές της Καρδίτσας, των Τρικάλων και της Λάρισας να μην είχαν ζήσει τόσο έντονα πλημμυρικά φαινόμενα από τις κακοκαιρίες του Ιανού και του Ντάνιελ και να μην μετρούσαμε ζημιές 1,5 δις και 6 δις αντίστοιχα. Αν και δεν έχουμε κάποιο ακριβές οικονομικό μέγεθος της ζημιάς από την κακοκαιρία Daniel, διότι η καταμέτρηση της είναι ακόμη σε ισχύ, υπολογίζουμε ότι σύμφωνα με τα πλημμυρισμένα στρέμματα (σύμφωνα με το ΓΕΩΤΕΕ ανέρχονται σε 1.200.000 στρέμματα), τις δεκάδες χιλιάδες απώλειες ζωικού κεφαλαίου, τις εκατοντάδες επιχειρήσεις που επλήγησαν άμεσα και έμμεσα, τα δεκάδες χωριά αλλά και συνοικίες στις τέσσερις μεγάλες πόλεις τις Θεσσαλίας, που δέχτηκαν τεράστιες ποσότητες νερού (η πόλη του Βόλου έζησε το πλυμμηρικό φαινόμενο 2 φορές σε διάστημα 15 ημερών), τις αμέτρητες δημόσιες και ιδιωτικές υποδομές που καταστράφηκαν (δρόμοι, δίκτυα ύδρευσης και άρδευσης, δίκτυα μεταφοράς ηλ. ενέργειας), το ποσό της ζημιάς θα ξεπεράσει και τα 6 δις. Στο ποσό αυτό δεν συμπεριλαμβάνονται φυσικά οι οικονομικές επιπτώσεις από την μείωση σε πρωτογενή, αλλά και μεταποιητική παραγωγή για την επόμενη περίοδο οποία θα επηρεάσει το σύνολο της Θεσσαλικής Οικονομίας αλλά και της Ελλάδος, δεδομένου ότι στην περιοχή μας παράγεται το 6% περίπου της Ελληνικής Οικονομίας.
Για τους παραπάνω λόγους, στα πλαίσια της ιδιότητας μας ως σύμβουλος της πολιτείας σε οικονομικά και αναπτυξιακά θέματα, σας υποβάλλουμε τις παρακάτω προτάσεις οι οποίες διαχωρίζονται σε τρείς ομάδες. Στην 1η ομάδα αναφέρονται οι προτάσεις, που -κατά την άποψη μας- πρέπει να εφαρμοστούν και να επιλυθούν άμεσα, προκειμένου να ανακουφιστούν οι πληγέντες από τις πλημμύρες. Στην 2η ομάδα περιλαμβάνονται προτάσεις, που θεωρούμε ότι πρέπει να εφαρμοστούν στους πληγέντες από τις πλημμύρες για μια βραχυχρόνια περίοδο έως 3 έτη. Στην 3η ομάδα περιέχονται προτάσεις για μέτρα, που πρέπει να εφαρμοστούν πιο μακροπρόθεσμα και αφορούν το σύνολο της οικονομίας της Θεσσαλίας.

1η ομάδα: Άμεσα μέτρα για πλημμυροπαθείς νοικοκυριά και επιχειρήσεις

• Άμεση ενημέρωση της πλατφόρμας arogi.gr με τις πλημμυροπαθείς περιοχές, τους τ.κ., καθώς και των τροποποιήσεων σε Ε9 και Ε1, που έχουν υποβληθεί από τους φορολογούμενους έως την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων.
• Τροποποίηση του Αρ. 67 του Ν. 5042/23, ώστε να δίνεται η δυνατότητα παράτασης προθεσμιών τριών μηνών υποβολής φορολογικών και ασφαλιστικών δηλώσεων και καταστάσεων των πελατών του, σε περίπτωση που το λογιστικό γραφείο βρίσκεται σε περιοχή που έχει πληγεί από φυσικές καταστροφές (σεισμό, πυρκαγιά, πλημμύρα, κ.α.)
• Αναστολή καταβολής Φ.Π.Α. και λοιπών βεβαιωμένων οφειλών στις οφειλόμενες δόσεις νομικών και φυσικών προσώπων έως 31/12/2023.
• Επιτάχυνση επιστροφών φόρου εισοδήματος και φόρου προστιθέμενης αξίας ή/και συμψηφισμός με καταβλητέες δόσεις που έχουν προκύψει ή ενδεχομένως να προκύψουν.
• Αναστολή των πληττόμενων εργαζομένων, που αποδεδειγμένα δεν μπορούν να προσέλθουν στην εργασία τους λόγω αδυναμίας μετακίνησης τους από τα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα.
• Για τους κατοίκους που οι κατοικίες τους έχουν κριθεί ακατάλληλα θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα στέγασης, αλλά και χορήγηση ενίσχυσης με την μορφή επιδότησης ενοικίου, προκειμένου να μπορέσει να μισθώσει αντίστοιχη κατοικία.
• Να μην ληφθεί υπόψη η ασφαλιστική κάλυψη της πληττόμενης επιχείρησης κατά τον υπολογισμό της κρατικής αποζημίωσης, αρκεί βέβαια το ποσοστό να μην ξεπεράσει το 100% της συνολικής ζημιάς.
• Να αποζημιωθούν και οι περιπτώσεις των επιχειρήσεων που έχουν πληγεί έμμεσα από τις πλημμύρες, όπως σε περιπτώσεις διακοπής ρεύματος μεγάλης διάρκειας, διακοπή οδικής επικοινωνίας, διακοπή ύδρευσης κτλ.
• Κρατική μέριμνα για κάλυψη του ενεργειακού κόστους των πληγέντων του πρωτογενή και δευτερογενή τομέα έως 31/12/2023.
• Να δοθεί παράταση όλων των δηλωτικών υποχρεώσεων έως 31/10/2023 και να προβλεφθεί η μη επιβολή προστίμου σε περίπτωση που κάποιες δηλωτικές υποχρεώσεις έχουν καταστεί ήδη ληξιπρόθεσμες.

2η Ομάδα: Βραχυπρόθεσμα μέτρα για πλημμυροπαθείς επιχειρήσεις

• Αναστολή ασφαλιστικών εισφορών έως 30/6/2024.
• Επιδότηση επιτοκίου υφιστάμενων δανείων έως 30/6/2024.
• Αναστολή καταβολής των δόσεων σε ενήμερα Στεγαστικά, Καταναλωτικά και Επιχειρηματικά Δάνεια έως 30/6/2024.
• Αναστολή Προθεσμιών Πληρωμής Αξιογράφων έως 30/6/2024.
• Απαλλαγή ΕΝΦΙΑ για 3 έτη μόνο για το ακίνητο που έχει υποστεί ζημιά.
• Φορολογικά κίνητρα για 3 έτη, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος μετεγκατάστασης της επιχειρηματικής δραστηριότητας εκτός περιοχής Θεσσαλίας, ιδιαίτερα για τις μεταποιητικές επιχειρήσεις.
• Ειδικά επιδοτούμενα προγράμματα πρόσληψης για πλημμυροπαθείς ανέργους στην περιοχή της Θεσσαλίας.
• Λήψη ενεργειών για την άμεση αναπλήρωση του χαμένου ζωικού κεφαλαίου και χορήγηση κινήτρων για μετεγκατάσταση σε πιο κατάλληλες και ασφαλείς περιοχές

3η Ομάδα: Μακροπρόθεσμα μέτρα για το σύνολο της οικονομίας της Θεσσαλίας.

• Δημιουργία φορέα διαχείρισης υδάτων Θεσσαλίας.
• Λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις του άρθρου 3 του Ν. 4555/2018, στις οποίες αναφέρεται η δυνατότητα σύστασης φορέων (Τ.Α.Ε.Φ.Κ.), συνιστούμε στη σύσταση αυτοτελούς «Τομέα Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (Τ.Α.Ε.Φ.Κ.)», με έδρα τη Λάρισα και αρμοδιότητες για όλη την Περιφέρεια Θεσσαλίας.
• Μείωση Φ.Π.Α. (εξομοίωση με τον συντελεστή των νησιών), ειδικότερα για τα προϊόντα διατροφής.
• Να ληφθεί κάθε μέριμνα γενικότερα, ώστε τα επενδυτικά σχέδια που πρόκειται να υλοποιηθούν στην Περιφέρεια Θεσσαλίας και για τα οποία έχει υποβληθεί ή πρόκειται να υποβληθεί Αίτηση Ένταξης σε Δράση Ενίσχυσης (ΕΣΠΑ, Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, ΤΑΑ) να ενισχύονται βαθμολογικά, ώστε να εξασφαλίζεται η ένταξή τους (εφόσον φυσικά πληρούνται τα κριτήρια βιωσιμότητας κλπ).
• Ενθάρρυνση τουρισμού: Δημιουργία εκστρατειών προώθησης τουρισμού για την προσέλκυση επισκεπτών στη Θεσσαλία. Ο τουρισμός μπορεί να αναζωογονήσει την τοπική οικονομία.
• Ανάπτυξη ασφαλιστικών προγραμμάτων: Υποστήριξη της ανάπτυξης ασφαλιστικών προγραμμάτων για την προστασία από μελλοντικές καταστροφές, προκειμένου να μειωθεί η οικονομική ευπάθεια των πολιτών και των επιχειρήσεων.
• Θέσπιση διαδικασιών χορήγησης πιστωτικών διευκολύνσεων σε ιδιώτες και επιχειρήσεις μέσω κρατικών ενισχύσεων παροχής κρατικών εξασφαλίσεων.
• Επιπλέον λειτουργία πανεπιστημιακών σχολών στην πόλη.
• Κίνητρα αφορολόγητα, για επιχειρήσεις να επενδύσουν στην Θεσσαλία, όπως παλιότερα στην Θράκη.
• Επιπλέον επιδότηση για ιδρύσεις νέων επιχειρήσεων στο νομό και πρόσθετη επιδότηση για πρόσληψη εργαζομένων.
• Άμεση και σωστή επαναλειτουργία του δικτύου ΟΣΕ.
• Δράσεις ενίσχυσης τουριστικών επιχειρήσεων στα πρότυπα των κινήτρων που χορηγήθηκαν στην Βόρεια Εύβοια και την Ρόδο, με σκοπό την προσέλκυση εγχώριου τουρισμού (χρήση του προγράμματος κοινωνικού τουρισμού).
• Να εκσυγχρονιστούν και να αναδιοργανωθούν οι διαδικασίες που προβλέπονται για την άμεση παρέμβαση του κρατικού μηχανισμού κατά την διάρκεια ή μετά την φυσική καταστροφή.
• Τέλος θα πρέπει να ολοκληρωθούν άμεσα όλα τα έργα στην περιοχή της δυτικής ορεινής Θεσσαλίας και αφορούν τον Αχελώο και τα τέσσερα φράγματα με τα αντίστοιχα υδροηλεκτρικά εργοστάσια.

Με εκτίμηση
Ο Πρόεδρος Περιφερειακού Τμήματος Θεσσαλίας
του Οικονομικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας
Ηλίας Κοτσιμπογεώργος