Ο Προϊστάμενος του Ε.Κ.Β. Καρδίτσας Δρ. Μ. Νταράουσε αποκαλύπτει… Πρωιμότητα καλλιέργειας και μείωση του κόστους παραγωγής τα «μυστικά» επανάκαμψης του ελληνικού βαμβακιού

Μια πολύ σημαντική αποκάλυψη για την επανάκαμψη του ελληνικού βαμβακιού στις διεθνείς αγορές και για την επακόλουθη βελτίωση του εισοδήματος των παραγωγών του, έκανε στην «Επικαιρότητα» ο Προϊστάμενος του Εθνικού Κέντρου Πιστοποίησης – Ταξινόμισης – Τυποποίησης Βάμβακος Καρδίτσας Δρ. Μοχάμεντ Νταράουσε.
Με αφορμή τα πολλά προβλήματα που προκάλεσαν στις βαμβακοκαλλιέργειες το δίμηνο Μαΐου – Ιουνίου, οι συνεχείς, σχεδόν καθημερινές βροχοπτώσεις, ο γνωστός επιστήμονας – ερευνητής, υπογραμμίζει τα δραστικά μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν άμεσα και με μεσοπρόθεσμο ορίζοντα προκειμένου να σταματήσει ο «κατήφορος» του προϊόντος.
Βασικές κατευθύνσεις είναι κατά τον ίδιο η εξασφάλιση της πρωιμότητας της βαμβακοκαλλιέργειας και η δραστική μείωση του κόστους παραγωγής το οποίο σήμερα έχει φτάσει σε επίπεδα εντελώς ασύμφορα για τους αγρότες.
Πιο αναλυτικά, ο κ. Νταράουσε επισημαίνει τα παρακάτω:
«Με το δεδομένο ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε μια οριακή ζώνη για τη βαμβακοκαλλιέργεια, η πρωιμότητα της καλλιέργειας αποτελεί προϋπόθεση για τη διασφάλιση της παραγωγής και της ποιότητας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με πρώιμη σπορά ή με επιλογή πρωίμων ποικιλιών, κυρίως στις βορειότερες περιοχές. Επιδιώκουμε μια πρώιμη σπορά, αφενός, σε περίπτωση αποτυχίας φυτρώματος, να υπάρχει αρκετός χρόνος για επανασπορά και αφετέρου για να υπάρχει αρκετός χρόνος θερινής περιόδου για την ανάπτυξη κυρίως κατά το κρίσιμο στάδιο της καρποφορίας. Υπάρχουν ενδείξεις ότι όσο καθυστερεί η σπορά, τόσο ο αριθμός των καρποφόρων οργάνων στο φυτό είναι μικρότερος και το ποσοστό της απώλειας καρποφόρων οργάνων είναι μεγαλύτερος. Επίσης, με τη πρωιμότητα μπορούμε να αποφύγουμε τις μεγάλες προσβολές κυρίως από ρόδινο και πράσινο σκουλήκι και τέλος ο σκοπός είναι να πετύχουμε μια πρώιμη συγκομιδή πριν από τις πρώιμες βροχές του Σεπτεμβρίου.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΥΣΕΙΣ
Η φετινή χρονιά ξεκίνησε με προβλήματα. Οι άστατες καιρικές συνθήκες, οι συχνές βροχοπτώσεις και οι χαμηλές θερμοκρασίες προκάλεσαν εμπλοκή στα αρχικά στάδια της σποράς και του φυτρώματος, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να οδηγηθούν σε επανασπορές, της οποία επακόλουθο είναι η οψιμότητα της καλλιέργειας. Στη συνέχεια, οι πολύ ψηλές θερμοκρασίες που σημειώθηκαν στο στάδιο της άνθησης για πολλές ημέρες θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην παραγωγή, διότι θερμοκρασίες πάνω από 37 βαθμούς Κελσίου, προκαλούν μείωση του ρυθμού της φωτοσύνθεσης και αύξηση της διαπνοής με ανάσχεση της παραγωγής και πτώση καρποφόρων οργάνων.
Λόγω αυτών των δυσμενών συνθηκών αναμένεται η στρεμματική απόδοση σε επίπεδο χώρας να είναι μειωμένη σε σχέση με την προηγουμένη χρονιά, ενώ η μείωση αυτή θα είναι διαφορετική από περιοχή σε περιοχή. Βέβαια, η στρεμματική απόδοση θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη των καιρικών φαινομένων στην επόμενη πολύ κρίσιμη περίοδο της καρποφορίας, αλλά και από τη σωστή διαχείριση της καλλιέργειας, όπως η διασφάλιση κατάλληλης εδαφικής υγρασίας, η οποία ρυθμίζει την ισορροπία μεταξύ βλαστικής και αναπαραγωγικής ανάπτυξης. Εδώ να σημειώσουμε πως το έλλειμμα εδαφικής υγρασίας προκαλεί πτώση καρποφόρων οργάνων, κυρίως μικρής ηλικίας και ανάσχεση της βλαστικής ανάπτυξης. Αντιθέτως η περίσσια εδαφική υγρασία, κυρίως στο στάδια της καρποφορίας και της ωρίμανσης προκαλεί αναβλάστηση σε βάρος της παραγωγής και οδηγεί στη ανάγκη χρήσης ρυθμιστών ανάπτυξης. Επίσης, στο στάδιο της καρποφορίας, που είναι σήμερα η βαμβακοκαλλιέργεια, θα πρέπει να διασφαλιστεί η απαιτούμενη ποσότητα καλίου που είναι πολύ σημαντικό στοιχείο για την ανάπτυξη των καρυδιών, συνεπώς και για τη διαμόρφωση της τελικής παραγωγής.
Μια άλλη σημαντική παράμετρος για την τελική παραγωγή αλλά και την ποιότητα είναι η υγιεινή κατάσταση της καλλιέργειας, κυρίως οι εντομολογικές προσβολές από μυζητικά έντομα, όπως οι αφίδες και ο αλευρώδης. Ο αλευρώδης είναι από τους σοβαρότερους εχθρούς για την ποιότητα. Προκαλεί σοβαρή μόλυνση (Contamination) στο παραγόμενο προϊόν, διότι απελευθερώνει μελιτώματα (ελεύθερα σάκχαρα), στα διάφορα μέρη του φυτού, τα οποία μεταφέρονται σε όλο το προϊόν κατά την εκκόκκιση και στη συνέχεια στα νήματα κατά τη νηματοποίηση. Η μόλυνση αυτή ορισμένες φορές οδηγεί στην απόρριψη παρτίδων εκκοκκισμένου βάμβακος από τα νηματουργεία, διότι πέρα από την υποβάθμιση της ποιότητας του τελικού προϊόντος, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα και στη λειτουργία του μηχανολογικού εξοπλισμού των εκκοκκιστηρίων και περισσότερο των νηματουργείων, με συνέπεια τη μείωση της απόδοσης ή ακόμα και το σταμάτημα της λειτουργίας του νηματουργείου. Ένας άλλος επικίνδυνός, μη ορατός εχθρός, είναι ο τετράνυχος (άκαρι), ο οποίος κάτω από ξηροφυτικές συνθήκες και υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να προκαλέσει σημαντική ζημιά στην τελική παραγωγή (ξήρανση των φύλλων ακόμα και της φυτείας). Από τα μασητικά έντομα, το πράσινο και το ρόδινο σκουλήκι, που προσβάλουν τα καρύδια μικρής ηλικίας, θεωρούνται από τους σοβαρότερους εχθρούς για την παραγωγή, αλλά και την ποιότητα. Συνεπώς, για να διασφαλιστεί μια ικανοποιητική ποσοτικά και ποιοτικά παραγωγή θα πρέπει ο βαμβακοκαλλιεργητήςμ σε συνεργασία με τους τοπικούς γεωπόνους, να ελέγχει την υγειονομική κατάσταση της καλλιέργειας και να εφαρμόζει τα κατάλληλα μέτρα φυτοπροστασίας για την αντιμετώπιση των σοβαρών εχθρών. Προσοχή, η υπερβολική χρήση φυτοφάρμακων και οι αναποτελεσματικοί ψεκασμοί μπορεί να οδηγήσουν στο αντίθετο αποτέλεσμα και να δημιουργήσουν ένα φαύλο κύκλο στη φυτοπροστασία.
ΟΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ ΔΙΕΘΝΩΣ
Σε ότι αφορά στο μέλλον, η βαμβακοκαλλιέργεια φαίνεται να μπαίνει σε μια νέα φάση αυξημένων απαιτήσεων σχετικά με την ποιότητα, την τυποποίηση, την πιστοποίηση αλλά και το περιβάλλον. Επιπλέον, παρά τη μείωση της παγκόσμιας παραγωγής, οι διεθνείς αγορές δεν φαίνεται να λειτουργούν ενθαρρυντικά στην εμπορία του προϊόντος. Η παγκόσμια οικονομική κρίση διαρκείας, οδηγεί σε μικρότερη ζήτηση σε βαμβάκι, λόγω της υψηλής τιμής του σε σχέση με τις συνθετικές ίνες. Αντίθετα, υπάρχει μεγάλη στροφή στη χρήση των συνθετικών ινών έναντι των ινών βάμβακος, ως εναλλακτική λύση για παραγωγή φθηνότερων ενδυμάτων. Από την άλλη, σχετικά με το ελληνικό βαμβάκι, οι κύριοι αγοραστές του που είναι η Τουρκία, η Αίγυπτος, το Μπαγκλαντές και το Πακιστάν, φαίνεται να αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα που έχουν σοβαρό αρνητικό αντίκτυπο στην απορρόφηση. Συνεπώς, σε αυτή τη νέα φάση για το μέλλον του βαμβακιού, απαιτούνται μέτρα δραστικής μείωσης του υψηλού σήμερα κόστους παραγωγής, για την προσαρμογή του στις περιβαλλοντικές απαιτήσεις και στις απαιτήσεις των αγορών. Επίσης, απολύτως αναγκαία είναι και μια στροφή σε νέες εναλλακτικές αγορές, εφόσον ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για την βελτίωση της ποιότητας και της τυποποίησης.
Φ.Κ.